Enkele Van Rompaey-families gaan al van tijdens het ancien régime als ‘Van Rompa’ door het leven. In Klein-Brabant duiken ze pas op na de Franse tijd. Alle familieleden stammen af van één man: Philippus Jacobus, geboren in 1836 in Tisselt. Wanneer ruilt die zijn ‘paey’ voor ‘pa’ in?
Tisselt is een gemeente in het zuidwesten van de provincie Antwerpen, op de grens met Vlaams-Brabant. Emmanuel Van Rompaey wordt er halverwege de achttiende eeuw geboren.
In 1793 registreert de pastoor van het naburige Willebroek Emmanuels huwelijk met Joanna Cornelia Van Turenhout. Hij schrijft ‘Van Rompay’. De bruidegom geraakt niet verder dan een kruisje in het register. Maar onder de prachtige handtekening van zijn bruid bevestigt zijn broer Michael die schrijfwijze van de familienaam:

Van Rompaey wordt de standaard
Emmanuel Van Rompaey en Joanna Cornelia Van Turenhout krijgen in Tisselt elf kinderen. Vanaf 1803 heten ze met zekerheid ‘Van Rompaey’ – waarvan één keer met twee puntjes op de y (1809). Van de vijf eerste weten we het niet precies, omdat het eigenlijke register niet meer beschikbaar is. Maar de twee indexen – de klapper op de parochieregisters en de tafel van de burgerlijke stand -vermelden ‘aeij’, ‘aey’ of ‘aye’.


De precieze schijfwijze maakt overigens niet veel uit. Want bij de overgang van de parochieregisters naar de burgerlijke stand rond 1800 had de standaardisering van onze familienaam heel wat voeten in de aarde.
Toch vinden we stilaan in de aktes van haast alle afstammelingen van Emmanuel en Joanna Cornelia : ‘Van Rompaey’ – al is dat in hun handtekeningen vaak met gestipte ij. Zoals in die van Michael Van Rompaey, zoon van Emmanuel en Joanna Cornelia, en getrouwd met Francisca Segers, bij de geboorte van zijn eerste kind in 1822:

Toen de paey een pa werd …
Eén enkele zoon van Emmanuel en Joanna Cornelia roeit tegen de ‘paey’-stroom in, wanneer hij in de buurgemeente Kapelle-op-den-Bos trouwt . Hij heet Guilielmus – Latijn voor ‘Willem’ – en legt de afschriften voor van zijn eigen geboorteakte en van de overlijdensakte van zijn moeder. Die werden beide opgesteld door de burgerlijke stand van Tisselt.
Op dat precieze moment wordt de ‘van rompaey’ geamputeerd tot ‘van rompa’.
Want hoewel zijn vader in het afschrift van de overlijdensakte uit 1821 van zijn echtgenote nog netjes als ‘Emmanuel Van Rompaey’ gecompareerd is voor de burgemeester, worden hij en zijn zoon in het uittreksel van diens geboorteakte uit 1801 plots ‘Van Rompa’! Rechtlijnigheid moet er wezen, dus ook Michael en Philippus Van Rompaey, twee broers die Emmanuel in 1821 vergezelden, krijgen even de nieuwe familienaam toegemeten.


(Vraag je je trouwens af wat ‘onze praireal’ in de tweede regel van de akte betekent? Dat is een … datum! Een folie van de Fransen die de republikeinse kalender verplichtten tot 1806.)
Guillielmus Van Rompa – huwelijk 1
Het zit onze Guillielmus/Guillaume/Willem Van Rompa niet mee. Nog geen vijf maanden na het huwelijk zet zijn vrouw Magdalena De Boeck een tweeling op de wereld: Emmanuel en Judocus. Die laatste leeft maar een maand, maar zijn moeder overlijdt al enkele dagen na de bevalling.
In de geboorteaktes en in de overlijdensaktes staat overal ‘Van Rompa’.

Guillielmus Van Rompa – huwelijk 2
Enkele jaren na de dood van zijn eerste vrouw, hertrouwt Willem in ‘zijn’ Tisselt met de twaalf jaar jongere Cornelia Rampelbergh. Zij krijgen vijf kinderen (van wie het laatste doodgeboren).
Wat is merkwaardig? Dat de eerste twee kinderen voor de burgerlijke stand ‘Van Rompa’ heten – zoals de kinderen uit Willems eerste huwelijk – maar de laatste drie als vanouds weer ‘Van Rompaey’.
1836-1901: Philippus Jacobus Van Rompa
1837-1916: Maria Melania Van Rompa
1839-1908: Petrus Eusebius Van Rompaey
1842-?: Franciscus Van Rompaey
1844-1844: NN Van Rompaey
Bij Maria Melania sterft de Van Rompa-vorm uit, en de drie anderen zijn Van Rompaey’s. Alleen via de eerstgeborene, Philippus Jacobus, maakt de familienaam ‘Van Rompa’ dus nog een kans.
Philippus Jacobus Van Rompa
Philippus Jacobus Van Rompa trouwt in 1869 in Tisselt met Anna Catharina Cortebeeck. Hij tekent zelf met ‘Van Rompa’, maar zijn broer Franciscus hanteert ‘Van Rompaey’ (ook al benoemt de akte ook hem met ‘Van Rompa).

Het geluk lacht het koppel niet toe: van hun veertien kinderen worden er zes doodgeboren en sterven er vijf als baby of peuter. Ze zien dan ook zwarte sneeuw. Zo wordt in augustus 1872 eerst een kind doodgeboren, en sterft vier weken later hun zoontje van 1 jaar. In mei 1873 volgt alweer een doodgeboorte, en nog geen acht maanden later een doodgeboren tweeling.

In de geboorte- en overlijdensregisters valt vooral de willekeur op, zowel van de ambtenaar van de burgerlijke stand als van vader Philippus Jacobus.
Hij tekent even vaak mat ‘paey’ als met ‘pa’. Dit lijstje vermeldt de schrijfwijze in de geboorteakte (of de overlijdensakte in geval van doodgeboorte), gevolgd door de schrijfwijze in vaders handtekening:
1870 pa/pa
1871 paey/paey (overlijden in 1872 paey/pa)
1872 paey/pa
1873 pa/pa
1874 pa/pa (tweeling)
1874 pa/pa
1876 paeij/paey
1877 pa/pa
1879 pa/paey
1880 pa/paey
1881 pa/pa
1883 pa/paey
1886 pa/paey
De zonen van Philippus Jacobus
Bij de drie overlevende kinderen zijn er twee jongens:
1874: Ludovicus Maria Van Rompa
1881: Edmondus Van Rompa
1883: Maria Ludovica Van Rompa
Hun kinderen nemen voor de ambtenarij voor eens en voor altijd de naam van hun vader over: Van Rompa. Maar dat betekent niet dat zij het daarmee eens zijn. Want hoe tekent Ludovicus de overlijdensakte van zijn vader Philippus Jacobus Van Rompa in 1901? Inderdaad: met L. Van Rompaey …

