Heet je ‘Rompa’ en woon je in Nederland? Dan stam je af van Jan Van Rompaij, je Belgische voorvader.
Johan Van Rompaij uit Herenthout, België
1711: Dingena Meijnaarts huwt met Joannes van Rompaij voor de pastoor van Oosterhout (bij Breda). Het koppel woont dan (samen?) in het Noord-Brabantse Terheijden, waar de ondertrouw plaatsvond.
Dingena is geboren in Monnikhof (Oosterhout, nu Noord-Brabant, Nederland) maar Joannes van Rompa(ij) is een inwijkeling uit Minderhout (nu België).
Op 30 augustus 1711 trouwt in Oosterhout (Noord-Brabant) Joannes Van Rompaij uit Herenthout (België) met Dingena Meijnaarts uit Monnikhof. De ondertrouw vond plaats in Terheijden, geattesteerd door de pastoor aldaar op 27 augustus.
Trouw ‘van moetes’
Jan en Dingena trouwen ‘van moetes’ want al anderhalve maand later bevalt zij van Antonius Van Rompa:
Decima quinta Octob 1711 bap: est Antonius filius leg: Joannis Van Rompa et Dijngenae Meijnaarts, suscep: Helena Meijnaarts. —- Op 15 oktober 1711 is geboren Antonius, wettige zoon van Joannes Van Rompa en Dijngena Meijnaarts. Doopgetuige is Helena Meijnaarts.
Van Rompaij of Van Rompa?
Dát is raar: op anderhalve maand verandert de familienaam van ‘Van Rompaij’ naar ‘Van Rompa’!
Wat is nu eigenlijk de juiste schrijfwijze?
Zonder twijfel ‘Van Rompa’ zoals in de geboorteakte, waar iemand de fout rechtzet door te schrappen wat na de ‘Van Rompa’ komt. De betrokken families in Herenthout heten dan ook ‘Van Rompa’.
Waarom er dan in de trouwakte dan ‘Van Rompaij’ staat? Omdat de pastoors op het gehoor schrijven: en die interpretatie is moeilijk voor de vreemde familienaam van inwijkeling Jan.
Staats-Brabant versus Konings-Brabant
De ‘Van Rompaij’-schrijfwijze is ook niet toevallig. Zowel ‘Van Rompa’ als ‘Van Rompaij’ (en vele varianten hierop) komen voor in de toenmalige Zuidelijke Nederlanden, met de Van Rompay’s in de grote meerderheid.
Terheijden ligt echter in Staats-Brabant: het stuk van het eeuwenoude hertogdom Brabant dat door de Staten-Generaal bestuurd wordt. Terwijl de bruidegom uit het noorden van Konings-Brabant komt, dat onder het gezag van de Spaanse koning staat. Een streek die trouwens eeuwenlang onder schermutselingen tussen beide partijen lijdt.
Van Rompa of Rompa?
Bekijk nog eens even de geboorteakte van Antonius (1711): bemerk je de ‘Van’ die boven de lijn staat en dus blijkbaar eerst vergeten werd? Die ‘Van’ is helaas geen lang leven beschoren.
Jan is zijn ‘van’ bij zijn begrafenis in 1730 al kwijtgeraakt:
Joannes Rompa wordt op 30 oktober 1730 in Terheijden-dorp begraven
Maria, een dochter van Jan, overlijdt in 1736 ook ‘van’-loos:
Op 24 augustus 1736 begraaft de weduwe van Jan Rompa haar dochter Maria, overleden op 24 augustus. Twee dagen later betaalt zij de begrafeniskosten. (Het tarief is hetzelfde als zes jaar voordien.)
Rompa-strijd gewonnen?
Wie denkt dat het pleit hiermee beslecht is voor de Rompa-variant, heeft buiten de waard gerekend. Want een andere zoon van migrant Jan is Arnoldus Jansen (= “Jans zoon”), rond 1717 geboren in Terheijden. Hij trouwt weliswaar als ‘Rompa’, maar zijn kinderen worden in de Terheijdense doopregisters ingeschreven als:
1745: Rompa Cornelia
1748: Rompaij Joannes – overleden in 1753 als: Rompa Joannes
1750: Van Rompaij Joannes – overleden in 1817
1753: Van Rompaij Cornelius
1754: Van Rompaij Antonius
1757: Van Rompa Jacobus
1760: Van Rompaij Cornelius
De kinderen van de Joannes uit 1750 krijgen zelfs nog een mix van ‘Rompa’, ‘Rompaij’ en zelfs ‘Roompaij’ mee, maar vanaf dan is het in Nederland al ‘Rompa’ wat de klok slaat.
Arnoldus, kleinzoon van Jan & Dingena, krijgt in 1779 in Terheijden zelfs de naam ‘Roompaij’ …
Wie is de Belgische Johan Van Rompa?
Dat alle Nederlandse Rompa-families van de Belgische Johan Van Rompa afstammen, weten we nu.
Maar van wie stamt Johan af? Daarover bestaat nog twijfel. Dat hij uit Herenthout komt, staat vast. Alleen vind ik daar voor die periode drie ‘kandidaten’.
Als genealoog onderzoek ik dan eerst de doopaktes van Johans kínderen. Die vermelden de doopgetuigen – meestal grootouders, ooms en tantes. De unieke combinatie van hun familienamen zet me dan op het juiste spoor naar het Herenthoutse koppel dat Johan verwekte.
Helaas trekt hij – zonder zijn familie – de grens over, en vind ik maar één doopgetuige en dan nog van Dingena’s kant. De kerkelijke registers voor de andere kinderen ontbreken. En helaas vermeldt het overlijdensregister voor Johan ook niet hoe oud hij dan is.
Het is nu hopen dat ik vroeg of laat een notariële akte of een akte van een schepenbank vindt die uitsluitsel geeft over Johans ouders.
Andere Van Romp’s in Nederland?
Oh ja, nog dit: ook in Nederland wonen wel degelijk Van Rompays/Rompaeys/Rompu’s, hoor. Maar die stammen van andere familietakken af.
De voormalige voorzitter van de Europese raad in de familierangen tellen, is al een eer. Toch kun je Herman bezwaarlijk een topmodel noemen – sorry Herman. En net dat is Rianne van Rompaey wel. Zij sierde talloze covers van Vogue, het blad dat haar in 2022 ook interviewde.
Rianne is de dochter van Renaat, een Belg die eerst in Gent afstudeerde en daarna in Wageningen (Nederland). Hij trouwde met Sandra van Zanten en zo kwamen de Klein-Brabantse Van Rompaeys in Nederland terecht. (Dezelfde stam die in de negentiende eeuw ook al voor de ‘Van Rompa‘-variant zorgde.
De voorouders van Riannes grootouders Jan Van Rompaey (1935-1981) en Frida De Bontridder (1935-1994)
Kleine Rianne van Rompaey
Hoe komt Rianne overigens aan die kleine ‘v’ in haar ‘van Rompaey’? Dat is gewoonweg een Nederlandse spellingsregel: staat de voornaam voor de achternaam? Dan wordt de ‘van’ klein geschreven. In Nederland hoort het dus zo:
Van Rompaey Rianne
Rianne van Rompaey
Vlamingen verbazen zich hierover: wij schrijven onze familienaam altijd zoals die in het register van de Burgelijke Stand, en dus op onze identiteitskaart, staat. En daar morrelt een spellingregel niet aan. (Al wordt er helaas al eens over doorgeboomd …)
In 1290 steekt onze familienaam de kop op met Walterus de Rumpade (Woutre van Rumpade in 1301, Woutre van Ruympade in 1307 te Mechelen). Dat lees ik in het Woordenboek van de Familienamen van Frans Debrabandere. Hij vermeldt ook dat die naam een eeuw later al verbasterd is tot ‘Van Rompay’.
Nu strand ik met de tak waartoe ik behoor rond 1600 in de Zuiderkempen. En sta ik erg sceptisch tegenover al wie beweert hogerop te kunnen klimmen, omdat men zich hiervoor al te vaak baseert op giswerk. Daarom werk ik zelf veel liever de Van Romp-stammen in de breedte uit.
Toch doet het deugd wanneer je al surfend op een perkamenten oorkonde uit 1433 in Lier botst, waarin een naamgenote de hoofdrol speelt. Niet toevallig in diezelfde Zuiderkempen, waar zowat álle Van Rompays zich concentreerden. En, ook niet toevallig, handelt het over geldaangelegenheden. 💰
Katelijne Van Rompay versus Lucia Mijs
Na het overlijden van ene Reyner Mijs ontstaat er onenigheid over zijn nalatenschap. Kemphanen zijn enerzijds zijn weduwe Katline van Rompay met voogd Wouteren vander Mijlen, en anderzijds Licye Mijs en Wouter Boemans. Die twee laatsten treden op als voogd van Katelijnes minderjarige kinderen Claes Mijs en Gielis Mijs.
Beide partijen verklaren dat ze instemmen met de verdeling van de goederen, en dat hiermee de zaak definitief beklonken is.
Omdat ik zelf geen held in het Middelnederlands ben, schiet ChatGPT me te hulp voor de vertaling:
Middelnederlands
Hedendaags Nederlands
Wij Dielijs vander Wijct ende Jan van Santhoven scepenen in Liere doen cont allen den ghenen die dese letteren zelen zien ende horen lesen dat comen sijn voir den scouthet van Liere vore ons ende noch meer scepenen der selver stadt in properen persoene Katline van Rompay Reyners Mijs wijf wijlen was geheeten vanden Lare
Wij, Dielijs van der Wijct en Jan van Santhoven, schepenen in Lier, maken bekend aan allen die deze brief zullen zien en horen lezen dat voor de schout van Lier, voor ons en nog meer schepenen van diezelfde stad, in eigen persoon verschenen is Katline van Rompay, echtgenote van wijlen Reyners Mijs, die bij leven genoemd werd van den Lare.
met Wouteren vander Mijlen haren momboir in desen saken heur metten rechte gelevert in deen zide
Met Wouter van der Mijlen als haar voogd in deze zaak, haar bij het recht ter zijde gestaan.
ende Luyc Mijs ende Wouter Boemans als momboeren metten rechte gelevert Claes ende Gielijs Mijs der voers: wijlen Reyners Mijs kindere waren noch onder haerre jaren wesende inden name ende vander selver kijndere wegen in dander zide
En Luyc Mijs en Wouter Boemans als voogden bij het recht ter zijde gestaan van Claes en Gielijs Mijs, kinderen van de genoemde wijlen Reyners Mijs, die nog minderjarig waren, namens en ten behoeve van diezelfde kinderen aan de andere zijde.
ende hebben op malkanderen vertegen met manissen tscouthiten voers: ende onsen vonnisse te wetene de voers: Katline van Rompay met haeren voirscr: mombore op de voirs: kijndere Claeyse ende Gielijse Mys ende de voerscr: momboren weder inden name der selver kijndere op der voers: Katlinen van Rompay van allen alsulken goeden beide van haven ende van erven alse de voirscr: Katline den voirs: kijnderen ende de selve kijndere oft heur momboren inden name van hen der selver Katlinen eysschende mochten sijn van des voirscr: wijlen Reners Mijs wegen der voirs: kijndere vader oft anderssins
En ze hebben elkaar aansprakelijk gesteld met waarschuwen van de eerder genoemde schout, en ons vonnis te weten, de genoemde Katline van Rompay met haar eerder genoemde voogd voor de genoemde kinderen Claes en Gielijs Mijs, en de eerder genoemde voogden wederom namens diezelfde kinderen tegenover de genoemde Katline van Rompay, van alle goederen zowel van bezittingen als van erfgoederen zoals de genoemde Katline de genoemde kinderen en dezelfde kinderen of hun voogden namens hen, van diezelfde Katline zouden kunnen eisen vanwege de eerder genoemde wijlen Reyners Mijs, vader van de genoemde kinderen of anderszins.
bekennende hen (va)nder deylingen dair af gedaen wel vernueght ende gepayt wesende
Erkennend dat zij tevreden en betaald zijn uit de verdelingen daarvan.
ende hebben geloeft in beyden ziden alse vore deen den anderen dair af nummermeer hier namaels yet te eysschen oft ane te sprekene in ennigher manieren
En ze hebben elkaar beloofd dat geen van beide partijen ooit nog iets zal eisen of aanspraak maken op enige manier in de toekomst.
ende hier toe geschiede alle datter schuldich toe was te geschiene van gewoenten ende van rechte
En hiervoor is alles gedaan wat hiervoor volgens de gewoonte en het recht gedaan moest worden.
also verre als de voerscr: scouthijt hier af een maenre is
Voor zover de genoemde schout hiervan een gemachtigde is.
ende om bede vanden voers: partijen so hebben elkermalken sinen rechte in orcondscape van desen dinghen
En op verzoek van de genoemde partijen heeft ieder zijn recht erkend met betrekking tot deze zaak.
ende om bede vanden voers: partijen so hebben wij dese letteren besegelt met onsen segelen
En op verzoek van de genoemde partijen hebben wij deze brief verzegeld met onze zegels.
dit was gedaen int jair ons heren doenmen screef dusent vierhondert ende driendertich op den tweeden dach van december
Dit is gebeurd in het jaar van onze Heer toen men schreef duizend vierhonderddrie-en-dertig op de tweede dag van december.
Joannes Henricus Van Rompuy verdwijnt op 1 september 1914 van de aardbol. De koster-organist van Schiplaken wordt voor het laatst gezien op de Leuvensesteenweg, richting Kampenhout. Zijn handen zijn op de rug vastgebonden, net als die van vijf lotgenoten die de Duitsers gevangen genomen hebben.
Zwangere echtgenote in het ongewisse
Eind augustus 1914. De Duitse pinhelmen razen vanuit Antwerpen als dolle honden over de provincie. In Schiplaken probeert het Belgische leger hen tegen te houden. Luitenant Otto Wolfien verhaalt hierover in brieven aan zijn vrouw. Daarin beschrijft hij ook de zes burgers die van een aanslag op Duitse soldaten worden beschuldigd en weggevoerd. De koster in dan 46 jaar oud, de anderen 36, 34, 19, 16 en … 12.
Het gezamenlijke bidprentje van de Schiplakense slachtoffers
Joanna Maria Anthonis, de zwangere echtgenote van de koster, is radeloos, want haar man lijkt van de aardbol verdwenen.
De geboorteakte van het zoontje (Leest, 23 januari 1915) vermeldt voor zijn vader: ‘welke zonder bekend verblijf is, en belet deze aangift te doen’. De baby overlijdt overigens al na twee maanden.
Pas in 1924 volgt de officiële doodverklaring van haar de koster. Zijn echtgenote overlijdt in 1931 zonder de ware toedracht van de dood van haar man te kennen. Die komt pas 12 jaar later toevallig aan het licht …
3 decennia onzekerheid
Ironisch genoeg is het de … Duitss krijgsmacht die voor opheldering zorgt, wanneer ze een tweede keer bij ons ‘op bezoek’ komt. In 1943 laat ze in Kampenhout-Sas een verhoogde brug over de vaart te bouwen.
Wanneer arbeiders beginnen te graven in een gracht nabij afspanning Gillemot, schampt een spade op een hard voorwerp af. Het blijkt een menselijke schedel te zijn, op nog geen halve meter diepte.
Het parket snelt ter plaatse en laat onder toezicht van de rijkswacht omzichtig verder graven. Enige tijd later liggen er liefst vijf geraamtes naast elkaar, samen met een collectie persoonlijke bezittingen.
De breukband van de koster
De vijf stoffelijke overschotten worden in een bak geladen en naar het dodenhuisje van Relst overgebracht. Op zaterdag komen familieleden van vermisten uit de streek daar kijken of ze voorwerpen herkennen. En dat lukt, want de lijken worden geïdentificeerd aan de hand van:
de breukband van koster Hendrik van Rompuy;
de sleutel van de hoeve van Edward Van Horenbeeck;
het glazen oog van Edward Van der Aarschot;
de oorringen van de moeder van Jan Verbinnen, die hij altijd op zak draagt.
Men begraaft de zes vermoorde burgers tegen de kerkmuur, schuin tegenover de militaire graven.
Hendrik Van Rompuy (1868-1914)
Koster Hendrik is pas anderhalf jaar getrouwd met Joanna Moons, wanneer de Duitsers hem te grazen nemen. Het koppelt woont dan in hun gloednieuwe huis nabij de kerk van Schiplaken tegen het Schiplakenbos. Hun eerste zoon overlijdt op zijn zestiende bij een ‘smartelijk ongeval’ in Hofstade.
Hendriks eerste echtgenote was in 1911 overleden. Van hun drie kinderen wordt er eentje doodgeboren en overlijdt het dochtertje voor ze twee wordt.
Zoon Lucien Van Rompuy trouwt met Maria Alina De Swert.
Tellen de Van Rompaeys uit Antwerpen een James Bond in hun rangen? Het lijkt weinig waarschijnlijk, maar het stáát er wel.
Deurne, 1931. Louis Van Rompaey trouwt met Jeanette Murrath. De huwelijksakte vermeldt netjes de beroepen van de echtelieden, de ouders en de getuigen. Zo is de bruidegom haarkapper en de schoonbroer en getuige van Louis trambediende.
Het beroep dat de akte voor vader Jef vermeldt, is verrassend. Want waar hij eerder dokwerker (1980), waker (1898) en bediende (1920) is, staat er in 1931 plots … ‘geheimagent’.
Ik vermoed dat dat niet in de 007-betekenis van het woord is, anders zou het wel de slechtst bewaarde dekmantel ooit zijn. Maar wat bedoelt men er dan wel mee: een winkeldetectieve misschien?
Angelina Pelgrims krijgt in 1852 blijkbaar last van hardnekkig haarroos – ‘pellekens’ – waarmee ze heel haar leven blijft sukkelen.
Angelina Pelgrims
In 1815 wordt Angelina Pelgrims in Keerbergen geboren, aan de kant van Tremelo.
Vader Ferdinand Pelgrims laat op 3 oktober 1815 zijn dochter Angéline Pelgrims in Keerbergen inschrijven.
Angelina Pellegrims
In 1843 trouwt ze met de drie jaar oudere François Van Rompaey uit Putte. Hij is zelf het ‘product’ van een Van Rompaeij en een Van Rompaij. De trouw vindt plaats in de gemeente Tremelo, die zich pas zes jaar eerder losscheurde van Werchter.
Van het koppel vond ik de huwelijksakte bij de Burgerlijke Stand, en hun kerkelijke trouw in de parochieregisters. (Die laatste gebruikte de ambtenaar trouwens om zijn register opnieuw samen te stellen.)
De huwelijksakte werd opnieuw bijeengeharkt uit het parochieregister:De pastoor registreert het kerkelijke huwelijk in het Latijn in zijn parochieregister: getuigen zijn vader Ferdinand Pellegrims en Ludovicus Pellegrims.
Bemerk dat de pastoor ‘Pellegrims’ neerschrijft, wat de ambtenaar keurig overneemt.
Angelina Pellekens
François is herbergier-winkelier in Tremelo, terwijl Angeline hem drie kinderen schenkt : Catherine, Baptiste en Corneel. Bij die laatste gaat het mis – niet met de baby, wel met de naam van zijn moeder.
Want haar twee eerste kinderen baart ze nog als ‘Angelina Pelgrims’, maar Corneel als ‘Pellekens’ … Kreeg ze tijdens die zwangerschap plots last van … overvloedig haarroos? Is het een verbastering van ‘Pellegrims’? Of was haar roepnaam ‘Pellekes’? Daar hebben we het raden naar.
Dit is haar naam in de drie geboorteaktes, uit 1845, 1849 en 1852:
Eerste kind in 1845Tweede kind in 1849Derde kind in 1852
Carolina Pellekens
Bemerkt u in de derde geboorteakte ook haar voornaamswitch van ‘Angelina’ naar ‘Carolina’? Die verandering vindt ook zijn weg naar het Tremelose bevolkingsregister van 1857-1867:
Blijkbaar worstelt de jonge gemeente nog met de administratieve plichtplegingen. In die mate zelfs dat ik aan het twijfelen sloeg of het toch niet om een ánder koppel Van Rompaey-Pellekens ging. Want hun geboortedata kloppen voor geen meter. Waar de ambtenaar ze vandaan haalde: wie weet het? Want noch in de burgerlijke stand van Putte, noch in die van Keerbergen (of het parochieregister van Tremelo) vind je deze geboortedatums.
Angelina Pellekens
Angelina’s voornaam wordt gelukkig in ere hersteld. Want zowel in de overlijdensakte van haar man (in 1887) als in die van haarzelf heet ze weer ‘Angelina’. Maar wel nog altijd … Pellekens. De aangever van de overlijdens van zijn ouders is trouwens zoon Corneel, bij wie het allemaal fout liep … 😉
In 1887 geeft zoon Corneel het overlijden van zijn vader Joannes Franciscus aan, ‘echtgenoot van Angelina Pellekens’.Angelina Pelgrims overlijdt op 22 november 1889 als ‘Angelina Pellekens’.
Angelina Pelgrims
Wat cynisch is?
Dat zoon Corneel enkele maanden voor de dood van zijn moeder zélf trouwt met een ‘Pelgrims’ (Maria Constancia). En dat hij bij die gelegenheid het afschrift van de overlijdensakte van zijn vader moet voorleggen. En met wie blijkt die dan opnieuw getrouwd geweest te zijn? Met Angelina … Pelgrims!
In het gelijkvormige (!?) afschrift van de overlijdensakte van vader Franciscus heet diens echtgenote plots toch weer ‘Pelgrims’.
